آیا تابهحال از مشکلات لثه مانند خونریزی یا التهاب رنج بردهاید؟ شاید با واژه “ پریودنتال لثه” آشنا نباشید، اما این اصطلاح به بیماریهایی اشاره دارد که تأثیر عمیقی بر سلامت لثهها و دندانها دارند. بسیاری از افراد ممکن است این سوال را داشته باشند که پریودنتال لثه چیست؟ یقینا یافتن پاسخ این سوال میتواند به حفظ لبخند سالم و درخشان شما کمک کند.
در این مقاله، به بررسی کامل بیماری خواهیم پرداخت. ابتدا با تعریف و علتهای پریودنتال آشنا میشویم، سپس علائم و نشانههای آن را مورد بررسی قرار میدهیم و در نهایت، راههای درمان بیماری پریودنتال لثه را معرفی خواهیم کرد. اگر به سلامت دهان و دندان خود اهمیت میدهید، با ما همراه باشید تا با اطلاعات مفیدی در پاسخ به سؤال پریودنتال لثه چیست؟ از لبخند زیبای خود محافظت کنید.
پریودنتال لثه چیست؟
از همان ابتدا بیایید به سؤال پریودنتال لثه چیست؟ پاسخ دهیم و با این بیماری آشنا شویم. پریودنتیت که به عنوان بیماری پریودنتال نیز شناخته میشود، یک عفونت باکتریایی است که بافتها، رباطها و استخوانهای اطراف دندانها را تحت تأثیر قرار میدهد و به آنها پریودنتیوم میگویند. این بیماری ممکن است با افزایش سن بیشتر شود و در مراحل پیشرفته باعث تخریب بافتهای حمایتکننده دندانها مانند لثه و استخوان شود.
وقتی دندانها از لثه فاصله میگیرند و فضاهای خالی به نام پاکت بین لثه و دندان ایجاد میشود، شرایط برای بروز پریودنتیت مزمن فراهم میگردد. این فضاهای خالی به محل تجمع پلاکها و میکروبها تبدیل میشوند. تراکم پلاک و باکتریها در سطح دندانها و پاکتهای لثه منجر به التهاب و عفونت میشود و در صورت عدم درمان، میتواند به از دست رفتن لثه، استخوان و در نهایت دندانها منجر شود.
عوامل به وجود آمدن بیماری پریودنتال لثه چیست؟
پس از اینکه دانستیم پریودنتال لثه چیست؟ بیایید با عوامل بروز آن نیز آشنا شویم. از مهمترین علل بروز این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تجمع پلاک و جرم دندان
تجمع پلاک و جرم دندان یکی از مهمترین علل بروز بیماری پریودنتال لثه است. پلاک دندانی، یک لایه نازک از باکتریها و مواد غذایی است که بر روی سطح دندانها تشکیل میشود. اگر این پلاکها به طور منظم از طریق مسواکزدن و نخ دندان کشیدن پاک نشوند، میتوانند بافت سفتی به خود بگیرند و به جرم دندان تبدیل شوند. این جرمها با ایجاد تحریک و التهاب در بافت لثه باعث بروز بیماریهای لثهای میشوند.
عوامل ژنتیکی
عوامل ژنتیکی نیز نقش مهمی در بروز بیماری پریودنتال لثه دارند. تحقیقات نشان میدهد که برخی افراد به دلیل وراثت و ژنتیک خود، بیشتر در معرض ابتلا به بیماریهای لثهای هستند. ژنها میتوانند بر روی واکنش سیستم ایمنی بدن به باکتریهای موجود در پلاک دندانی تأثیر بگذارند و باعث افزایش خطر بروز التهاب و عفونت در بافت لثه شوند.
سن
سن یکی دیگر از عوامل مؤثر در بروز بیماری پریودنتال لثه است. با افزایش سن، تغییرات فیزیولوژیکی در بدن رخ میدهد که میتواند بر روی سلامت دهان و دندان تأثیر بگذارد. کاهش جریان خون به بافت لثه، کاهش تولید بزاق و ضعیفشدن سیستم ایمنی بدن از جمله عواملی هستند که با افزایش سن میتوانند خطر بروز بیماریهای لثهای را افزایش دهند.
استعمال دخانیات و مصرف الکل
استعمال دخانیات و مصرف الکل نیز از عوامل مؤثر در بروز بیماری پریودنتال لثه محسوب میشوند. نیکوتین و سایر مواد موجود در دخانیات میتوانند باعث کاهش جریان خون به بافت لثه شوند و همچنین سیستم ایمنی بدن را ضعیف کنند. مصرف الکل نیز میتواند به خشکی دهان و کاهش تولید بزاق منجر شود که هر دو عامل میتوانند خطر بروز بیماریهای لثهای را افزایش دهند.
تغییرات هورمونی در زنان
تغییرات هورمونی در زنان، مانند دوران بارداری، قاعدگی و یائسگی، میتواند بر سلامت لثهها تأثیر بگذارد. افزایش سطح هورمونها در این دورهها میتواند باعث افزایش جریان خون به بافت لثه و افزایش حساسیت لثهها به التهاب و عفونت شود؛ بنابراین، زنان در این دورهها بیشتر در معرض خطر بروز بیماریهای لثهای قرار دارند.
بیماریهای خاص مانند دیابت و ایدز
بیماریهای خاص مانند دیابت و ایدز میتوانند خطر بروز بیماری پریودنتال لثه را افزایش دهند. در بیماران دیابتی، افزایش سطح قند خون میتواند باعث افزایش رشد باکتریهای مضر در دهان شود و سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند. همچنین، بیماران مبتلا به ایدز به دلیل ضعف سیستم ایمنی، بیشتر در معرض عفونتهای دهانی و لثهای قرار دارند.
رژیم غذایی نامناسب
رژیم غذایی نامناسب میتواند یکی دیگر از علل بروز بیماری پریودنتال لثه باشد. مصرف بیش از حد قند و مواد غذایی نشاستهای باعث افزایش تشکیل پلاک دندانی میشود. همچنین، کمبود ویتامینها و مواد معدنی موردنیاز برای سلامت دهان و دندان، مانند ویتامین C و کلسیم، میتواند باعث ضعف بافت لثه و افزایش خطر بروز بیماریهای لثهای شود.
علائم و نشانههای بیماری پریودنتال لثه چیست؟
پس از اینکه با بیماری پریودنتال لثه چیست؟ آشنا شدیم در این بخش علائم بیماری پریودنتال را مورد بررسی قرار میدهیم.
- خونریزی لثه هنگام مسواکزدن یا نخ دندان کشیدن: یکی از شایعترین علائم بیماری پریودنتال، خونریزی لثهها در هنگام مسواکزدن یا نخ دندان کشیدن است. این نشاندهنده التهاب و عفونت در بافت لثه است.
- لق شدن یا جابهجایی دندانها: بیماریهای پیشرفته لثه میتوانند باعث ضعف در استخوانهای پشتیبان دندانها شده که منجر به لق شدن یا جابهجایی دندانها میشود.
- حساسیت دندانی: حساسیت به سرما و گرما میتواند نشانهای از تحلیلرفتن لثهها و آشکارشدن ریشه دندانها باشد که از علائم بیماری پریودنتال لثه است.
- بوی بد دهان: بوی بد دهان که با استفاده از محصولات بهداشتی دهان و دندان برطرف نمیشود، میتواند ناشی از عفونتهای باکتریایی در لثهها باشد.
- عقب رفتن لثه: عقب رفتن لثهها که باعث نمایانشدن بیشتر سطح دندان میشود، میتواند نشاندهنده تحلیلرفتن بافت لثه به دلیل بیماری پریودنتال باشد.
- قرمزی، تورم و حساس شدن لثه: لثههای قرمز، متورم و حساس نشاندهنده التهاب و عفونت در لثهها هستند که معمولاً با درد و ناراحتی همراه است.
- آبسه دندانی: تشکیل آبسه یا چرک در لثهها میتواند ناشی از عفونت شدید لثه باشد که نیاز به درمان فوری دارد.
تشخیص بیماری پریودنتال لثه
تشخیص بیماری پریودنتال لثه از طریق معاینههای بالینی و روشهای تشخیصی مختلف انجام میشود. مراجعه منظم به دندانپزشک برای تشخیص و پیشگیری از بیماری پریودنتال لثه بسیار اهمیت دارد. دندانپزشک میتواند با معاینههای دورهای و تمیزکردن حرفهای دندانها، تجمع پلاک و جرم را کاهش دهد و از بروز بیماریهای لثهای جلوگیری کند. همچنین، در صورت مشاهده علائم اولیه بیماری، دندانپزشک میتواند درمانهای اولیه را ارائه دهد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.
استفاده از تصاویر رادیوگرافی (اشعه X) نیز یکی از روشهای مؤثر در تشخیص بیماری پریودنتال لثه است. این تصاویر میتوانند وضعیت استخوانهای پشتیبان دندانها و میزان تحلیلرفتن آنها را نشان دهند. با کمک اشعه X، دندانپزشک میتواند عمق لثهها و وجود عفونتها یا آبسههای زیر لثهای را ارزیابی کند و برنامه درمانی مناسبی را برای بیمار تعیین نماید.
درمانهای موجود برای بیماری پریودنتال لثه چیست؟
درمانهای خانگی و مراقبتهای اولیه
– مسواکزدن منظم: استفاده از مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید برای پاکسازی پلاک و باکتریهای موجود بر روی دندانها و لثهها.
– نخ دندان کشیدن: استفاده از نخ دندان برای پاکسازی فضاهای بین دندانی و جلوگیری از تجمع پلاک.
– دهانشویه: استفاده از دهانشویههای آنتیباکتریال برای کاهش باکتریها و تقویت بهداشت دهان و دندان.
– تغذیه مناسب: مصرف غذاهای حاوی ویتامینها و مواد معدنی موردنیاز برای سلامت لثهها و جلوگیری از بیماریهای لثهای.
همچنین میتوانید از واترجت دندان نیز برای پاکسازی دندانهای خود استفاده کنید. اما واترجت دندان چیست؟ واترجت دندان یک ابزار بهداشتی است که با استفاده از جتهای قوی آب به پاکسازی میاندندانی و لثهها میپردازد. این دستگاه به کاهش پلاک و جرم دندانی و بهبود بهداشت دهان و دندان کمک میکند.
روشهای غیرجراحی
– پاکسازی عمقی (Scaling and Root Planing): یک روش غیرجراحی که در آن پلاک و جرمهای دندانی از زیر لثهها پاکسازی میشوند و سطح ریشه دندانها صاف میشود تا لثهها بهبود یابند و به دندانها متصل شوند.
– آنتیبیوتیکها: استفاده از آنتیبیوتیکها به صورت خوراکی یا موضعی برای کاهش عفونت و التهاب در بافت لثه.
– لیزردرمانی: استفاده از لیزر برای پاکسازی باکتریها و کاهش التهاب لثهها.
روشهای جراحی
– جراحی فلپ لثه (Flap Surgery): در این روش، لثهها جابهجاشده تا پاکسازی عمقی و ترمیم استخوانهای پشتیبان دندانها انجام شود. سپس دوباره لثهها به حالت اولیه خود برگردانده میشوند.
– پیوند استخوان: در مواردی که استخوانهای پشتیبان دندانها تحلیل رفتهاند، ممکن است نیاز به پیوند استخوان باشد تا ساختار استخوانی بهبود یابد.
– پیوند بافت نرم: در این روش، بافت نرم از نقاط دیگر دهان برداشته و به محل لثههای تحلیل رفته پیوند زده میشود تا لثهها تقویت شوند.
– جراحی استخوانی (Osseous Surgery): در این روش، بافتهای آسیبدیده و عفونی حذف و سطح استخوانهای پشتیبان دندانها اصلاح میشوند.
داروهای مورد استفاده در درمان
– آنتیبیوتیکها: برای کاهش عفونت و التهاب در بافت لثه.
– دهانشویههای آنتیباکتریال: برای کاهش باکتریها و تقویت بهداشت دهان.
– ژلهای آنتیباکتریال: که به صورت موضعی در پاکتهای لثه قرار میگیرند تا باکتریها را کاهش دهند.
– ضد التهابها: برای کاهش التهاب و تورم لثهها.
این درمانها بسته به شدت بیماری و وضعیت فردی بیمار انتخاب و اجرا میشوند و دندانپزشک بر اساس نیازهای خاص هر بیمار، برنامه درمانی مناسبی را تجویز میکند.
جمعبندی
در این مقاله سعی شد که به سؤال پریودنتال لثه چیست؟ پاسخ دهیم و آن را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم. بیماری پریودنتال لثه از طریق معاینههای بالینی، اندازهگیری عمق پاکتها و استفاده از تصاویر رادیوگرافی تشخیص داده میشود. علائم اصلی این بیماری شامل التهاب، تحلیل لثهها، تشکیل پلاک و جرم دندانی و لق شدن دندانها هستند. مراجعه منظم به دندانپزشک برای پیشگیری و تشخیص به موقع این بیماری اهمیت بسیاری دارد. دندانپزشک میتواند با انجام معاینههای دورهای و تمیزکردن حرفهای دندانها، از تجمع پلاک و جرم جلوگیری کرده و درمانهای اولیه را ارائه دهد تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود. پیشگیری و درمان به موقع نه تنها از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری میکند، بلکه به حفظ سلامت دهان و دندان نیز کمک میکند.